blogoscoop

28 November 2007

René Vallin -- eine Recherche

Dies schlummerte schon etwas in meiner Schublade:

Boethius' Consolatio Philosophiae (= "Trost der Philosophie" ist ein philosophischer Longseller. Im 17. Jahrhundert erscheinen ein paar Ausgaben, darunter eine, die ein gewisser Renatus Vallinus verantwortet. Sie erscheint in Leiden 1656 und dann noch einmal 1671. Sie ist besonders interessant, weil sie eine sorgfältige Edition mit textkritischen Ansätzen ist.

Wer ist dieser Renatus Vallinus? Viel ist nicht über ihn bekannt: Der Zedler weiß nicht einmal das, was hier angeführt ist. Vielleicht lässt sich mehr herauskriegen.

Lebensdaten habe ich bisher keine finden können, aber ein paar andere Details, über einen "Renatus Vallinus Nannetensis", einen "Canonicus" aus Nantes. Carl P.E. Springer schreibt in seinem Buch (1995) "The manuscripts of Sedulius : a provisional handlist", dass R.V. "collated a manuscript which belonged to his colleague, Antoine Legraine, against de Tournes' text. The manuscript, which R. V. describes as a "vetus codex" (p. 178), contains a number of interesting readings not attested by manuscripts listet in Huemer's critical apparatus" (S. 211).
Worauf sich die Seitenangabe (p. 178) bezieht, kann ich nicht sagen; mit dem Text ist de Tournes' Edition des Sedulius (Paschale carmen) gemeint. Dieser R.V. de Nantes scheint eigene Handschriften besessen zu haben, ist im Katalog der BNF (der französischen Nationalbibliothek) als Vorbesitzer eines Ex. der Christiana et docta divi Alchimi Aviti von 1536 genannt. Er besaß "une riche bibliothèque, avec des manuscrits datant en partie du xii siècle: Paris, BN lat. 326, 11227, 16859, 16860, 17403, 17409..." -- diese Bemerkung stammt aus Les Lettres de saint Augustin découvertes par Johannes Divjak, von 1983, S. 31.

Diese Rechercheergebnisse beruhen auf *Google Books*, nachdem World Biographical Index und andere bio-bibliographische Datenbanken den R.V. nicht kennen. Ich habe dort mit "rene vallin", "Renatus vallinus" und "Renati Vallini" gesucht.

Die lateinischen Handschriften, welche der R.V. de Nantes besessen hat, hat er 1656 dem Kloster Notre-Dame in Paris geschenkt. Das hat 100 Jahre später, also 1756, seinen Bestand Ludwig dem XV. angeboten, der ihn der Bibliothèqe imperiale, der späteren BNF, einverleibt hat.

Darüber gibt Auskunft:
Delisle, Léopold: Le cabinet des manuscrits de la Bibliothèque Impériale. Paris 1868ff. Reprint Hildesheim 1978. Bd. 1, S. 431.

Das Buch von Delisle (der ein bedeutender Bibliothekar des 19. Jahrhunderts ist) weiß einiges über die einzelnen Handschriftenbestände und wie die in den Besitz der BNF gekommen sind. Entsprechend gibt es da auch zwei Fußnoten (10 und 11) auf der Seite, die mitteilen, dass Vallin die Ms. latins 11227, 16859, 16860, 17403, 17409, 17447, 18067, 18093, 18122, 18222, 18421 besessen hat. Hier online.


Diese Information brachte mich auf die Idee nachzusehen, was denn das für Handschriften sind:

Inventaire des manuscrits latins conservés à la Bibliothèque Nationale sous les numéros 8823 - 18613 / Léopold Victor Delisle. - Nachdr. d. Ausg. Paris 1863 - 1871. Hildesheim [u.a.] : Olms, 1974

Darin findet sich folgende Information, geordnet nach Signaturen, über den Inhalt der Handschriften:

11227:
"Lilium medicine editum a mag. Berdardo de Gordonio" - Plusieurs
traités sur la peste, composés en 1349 (204) ; l'un d'eux est de
"mag. Petrus de Amonsis" (212) - XIV S.

16859:
Livres XV_XXII du meme ouvrage XII. - Or
(S. Aug., Cité de Dieu)

16860:
S. Augustinus, de nupciis et conc., de adulterinis conjugiis, de
sancta virginitate, de professione sancte viduitatis, de bono mortis,
contra quinque hereses, XI S.

17403:
Aug. de civitate Dei libri 1 - 14, XII S. - Aug.

17409
Aug. confessiones. - Rabanus in libros Regum (49). - XII S.

17447
Isidorus de summo bonno. - Aug. de fide catholica (40). - De
sacramentis (49 v). - Vers francais sur les avantages de la paix et
les malheurs de la France (52 v). - Gregorii Pastoralis (55) - XV S.
.

18067
Lettres choisies de s. Jérome. 1450. Pap

18093
Boetius, de Trinitate, cum commento Gilberti. XII S.
(dazu auch dies hier , S. 29)

18122
Petri cantoris Verbum abbreviatum. - XIII S.

18222
Yvonis Carnot. canones XII S.

18421
Cicero, Somnium Scipionis, cum expositione Macrobii. - XII S. -


Wie man sieht, sind das Schriften mit theologisch-philosophischem Inhalt: Augustin, Isidor, sogar Boethius. Angesichts dieses Besitzprofils halte ich es für einigermaßen wahrscheinlich, dass der Editor der Consolatio und dieser Mönch aus Nantes ein und derselbe sind, auch angesichts der Tatsache, dass einige der Handschriften aus dem 12. Jahrhundert stammen sollen (Quelle in der letzten Mail), was wohl auf ein gewisses bibliophiles / philologisches Interesse deutet.

Auf einer Webseite über die Geschichte des Riallé , die man hier sieht: , findet man die Notes historiques de l'Abbé Trochu. Darin taucht auch der RV de Nantes auf.
RV wird in einem Eintrag zu 1617 als "aumônier et chapelain ordinaire du roi et de surplus chanoine de la cathedrale de Nantes" genannt. Am 9. August 1659 hat er offenbar einen Grundstein gelegt zu einem bestimmten "manoir": da ist sogar ein Bild des Steins und der Inschrift! Für 1671 wird gesagt "le chanoine René Vallin décédé".

Das gibt doch gewisse Grenzen für die Lebensdaten...

1 Kommentar:

  1. Anonym6/9/09

    See another chanoine René Vallin earlier in the same area: "Le Chapitre de St-Maurille d'Angers était primitivement seigneur spirituel et temporel de la paroisse de St-Lambert-de-la-Potherie et avait érigé dès le XIVème s. des fourches patibulaires "en signe de justice à sang". Pourtant le domaine terrier semble n’avoir été qu'un démembrement de la seigneurie de Bellenoue et en dépend encore au XIIIème s. Tandis que les chanoines rendaient aveu à Candé, la terre et seigneurie de St-Lambert-de-la-Potherie, titrée de châtellenie, relevait de Neuville et avait pour manoir dans le bourg même un logis, nommé le Temple, qui existe toujours.

    Passé en mains laïques, elle appartenait à "vénérable et scientifique messire René Vallin, docteur ès droits, chanoine pénitencier et official d'Angers, régent en l'Université, seigneur temporel de la châtellenie, terre et seigneurie de St-Lambert-de-la-Potherie" ; il fait construire en 1538 un moulin à eau à la chute de l'étang, au lieu de la Ferrauderie, de nos jours la Farauderie."

    AntwortenLöschen